از کی آدم می‌شویم

از نظر بسیاری از فلاسفه، انسان وقتی به دنیا می‌آید، هنوز استعداد های انسانیش ظاهر نشده‌اند و در ابتدای امر، حیوانی ضعیف بیش نیست. از منظر ملاصدرا اولین نشانه‌های انسان شدن، ادراک کلیات است. مثلا درک مفاهیمی کلی مثل اعداد، مالکیت و جنسیت از نشانه‌های انسان شدن است. مسکویه از باب دیگری وارد می‌شود و ملاک عملی ارایه می‌دهد. از نظر مسکویه، از موقعی که کودک از کار بد، شرم و حیا می‌کند، وارد دنیای انسانیت شده است. این نشانه‌ها را در دختر خودم، در کمی قبل از دو سالگی دیدم که روز به روز قوی‌تر می‌شود. پسر ندارم ولی شنیدم پسرها کمی دیرتر این چیزها را می‌فهمند. علی ای حال، حواستان باشد که از حدود سه سالگی با یک انسان فهیم طرف هستید و جلوی او هر کاری نکنید.

 

راستی، اگر دیدید که یک آدم بزرگ، از کار بد شرم و حیا نمی‌کند یا از درک برخی کلیات عاجز است، بدانید هنوز استعدادهای انسانیش به طور کامل شکوفا نشده است، یا اینکه قبلاً شکوفا شده ولی الان رو به زوال است.

تفاوت بارز مومن و منافق

 در روایات داریم که افراد منافق، مشورت‌های خوبی می‌دهند و از جهت علمی بخیل نیستند. البته نیت خیر ندارن بلکه این کار رو برای نفوذ انجام می‌دهند.  حالا اگر خواستیم این منافقین رو شناسایی کنیم، باید چه کار کنیم؟ باید به عملشون نگاه کنیم. ببینیم آیا اینقدر که حرف می‌زنند ، عمل هم می‌کنند یا خیر!؟

 

امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:

الْمُؤْمِنُ‌ قَلِیلُ‌ الْکَلاَمِ‌ کَثِیرُ الْعَمَلِ‌ وَ الْمُنَافِقُ‌ کَثِیرُ الْکَلاَمِ‌ قَلِیلُ‌ الْعَمَلِ‌. 

مومن کم حرف می‌زند و زیاد عمل می‌کند، منافق زیاد حرف می‌زند و کم عمل می‌کند.

 

بحار الانوار، ج۱، ص ۱۵۴