یادداشت‌های شخصی بنده

یادداشت‌های شخصی بنده

یک طلبه
که دانشگاه هم رفته
اهل مطالعات علوم اجتماعی
مشتاق شنیدن و دیدن نقد شما
**********
«توضیحات در بخش "درباره‌ی بنده"»

تو حوزه علمیه چه کار می‌کنند؟

پنجشنبه, ۹ فروردين ۱۴۰۳، ۰۷:۲۶ ق.ظ

حوزه علمیه، نظام آموزشی جهان اسلام است. این نظام در گذشته شامل همه‌ی رشته‌های علمی عصر خود می‌شد، اما به مرور زمان و با شروع افول تمدن اسلامی و نزاع علما و سلاطین بر سر قدرت، ذره ذره حوزه ضعیف شد و رشته‌های علمی یکی پس از دیگری از نظام حوزه حذف شدند تا اینکه تنها دروس رسمی حوزه در عصر پهلوی، فقه و اصول بودند. دروسی مثل فلسفه، عرفان و تفسیر نیز به طور خصوصی و در محافل شخصی علما دنبال می‌شد.

در دوران قاجاریه و پهلوی، سلاطین عصر مانند خلفای عباسی به واردات علم پرداختند، با این تفاوت که این بار، صرفا به ترجمه و وارد کردن کتاب و عالمان غیرمسلمان اکتفا نکردند، بلکه نهاد علم را وارد کردند. در حقیقت دانشگاه وارد ایران شد تا جای حوزه را بگیرد اما از بخت بد غربگرایان، از سویی دانشگاه‌های غربی آن قدرت و هیمنه قبل را نداشت و از سوی دیگر، حوزه‌های علمی‌شیعی، پشتوانه علمی و فرهنگی قدرتمندی داشتند، لذا حوزه علمیه حذف نشد.

 

تمام بحث وحدت حوزه و دانشگاه هم همینه که چطور این دو تا نهاد آموزش عالی رو باهم سازگار کنیم!

 

 

توی‌غرب، نهاد علمی کلیسا به دانشگاه تبدیل شد، یعنی یک حرکت بومی‌ و درون‌زا بود. خیلی از دانشگاه‌های معتبر فعلی در اروپا و آمریکا هم کلیسا بودند. خیلی از دانشمندان قدیمی هم کشیش بودند.

اما دانشگاه در ایران وارداتی است و باید بومی‌ سازی شود. البته یک اندیشه بالاتر هم هست که می‌گوید دانشگاه باید اسلامی شود. اگر ما دانشگاه اسلامی داشته باشیم، در حقیقت توانسته‌ایم حوزه و دانشگاه را در هم ادغام کنیم و دیگر دو نهاد علمی نداریم.

نظرات (۴)

نمیدونستم گندی شاپور زمان پهلوی ساخته شده و از غرب وارد ایران، ممنون که این قدر بی سوادی که میتونیم با صدای بلند بهت بخندیم!

خودتحقیر واقعی شما عرازشه هستید که چند هزار سال تمدن ایران رو بیابان بایر میدونید!

اگه به شماها بود که هنوز بعد از صد سال دنبال بسته فرهنگی استفاده از دوچرخه و دوش و قند و هواپیما و قطار بودین!

پاسخ:
هر گردی گردو نیست!


شما هنوز فرق دانشگاه که یک نهاد علمی مدرن است را با مراکز علمی سنتی ایران نمی‌دانید. بهتر است سکوت بفرمایید.
دانشگاه به معنای امروزین، زاییده نگاه مدرن به علم است. مدرنیته هم یک امر تاریخی مربوط به چندصد سال اخیر غرب است.
اینکه بخواهید بفرمایید مدرنیته از زمان ساسانیان آغاز شده و ساسانیان مدرن بوده‌اند، ادعایی است که شما باید برای آن دلیل بیاورید.

اینکه شما هر چیزی که خوشتون نمیاد رو وصل به غرب میکنید و حتی به خودتون زحمت مطالعه نمیدین تا ریشه ایرانیش رو متوجه بشید، نیاز به اثبات نداره! از کت و شلوار و کراوات تا دانشگاه و پزشکی و معماری و احترام به محیط زیست ریشه های ایرانی داشتن که بعدها غیر ایرانی ها با تغییراتی مال خود کردنش و شیوه دگرگون شدش دوباره به ایران برگشت.

منتها چون شما فکر میکنید که ایران تا قبل از جمهوری اسلامی هیچی نداشته و هر چی هست تو این ۴۵ سالی ایجاد شده، الان من هر چی بگم به مثابه توضیح نظریه نسبیت برای کسیه که تازه دیکته کلاس اولش به حرف ب رسیده!

اگه ایران رو کشور خودت میدونی موظفی تاریخش رو هم مطالعه کنی. تاریخ، تاریخه! ادعا نیست که بخوام ثابتش کنم! کافیه به خودت زحمت بدی و جای وقتی که صرف ماله کشیدن روی افتضاحات جمهوری اسلامی میکنی، قدری هم تاریخ کشور خودتو بخونی تا چیزایی رو متوجه بشی و بلکه به ایرانی بودنت افتخار کنی جای اینکه به ماله کش بودنت ببالی.

پاسخ:
من منکر تاریخ نشدم ولی میگم علاوه بر تاریخ برو مطالعات دیگه مثل فلسفه هم داشته باش.
اتفاقاً من میگم برو بفهم دانشگاه مدرن با مراکز علمی سنتی ایران چه فرقی داشته، و روی سنت خودت بایست. نذار یک امر وارداتی معیوب رو به عنوان امتداد تاریخ خودت بهت قالب کنند.

این دانشگاه فعلی ایرادهایی‌دارد که در سنت‌های علمی ما از قدیم نبوده است.
بحث اصلا سر علم نیست.
نهاد دانشگاه مدرن و نهاد مدرسه مدرن که در دوره قاجار و پهلوی وارد ایران شد، یک امر کاملا ایدیولوژیک و غیر علمی است. به قول ایوان ایلیچ، مدرسه مدرن، معبد دنیای مدرن است. دانشگاه هم همین است. 



به ایرانی بودن خودت افتخار کن ولی ایران واقعی. نه اینکه بری مظاهر دنیای مدرن رو برداری و به اسم ایران قالب کنی.

این نهاد دانشگاه و مدرسه فعلی اینقدر ایراد داره که خود غربی‌ها هم می‌خوان از دستش فرار کنند. برای مثال پیتر برگر در کتاب ذهن بی خانمان، به مشکلات متعددی که دانشگاه در آمریکا ایجاد کرده می‌پردازه.

هم خودت رو بفهم هم غیر خودت رو، تا بتونی به درستی به خودت و تاریخت افتخار کنی.

شمایی که تمام عشقت اروپا و آمریکاست ولی مثل همه چپها شعار ضد غربی میدی تا شهرت جمع کنی طبیعیه که تمام منابع و مآخذت آدمای معلوم الحال خارجی باشن و حتی ندونی آدمای بزرگ سرزمینت کی و چی بودن و چی کردن! چرا؟ چون اونا یا شاه بودن یا مورد تایید یک شاهی بودن یا اگه هم مورد تایید نبودن بالاخره یه شاهی بهشون حکومت میکرده و شما هم که تنها هدفت حفظ نظامه طبیعیه هر چی که یه ربطی به دوران قبل از ۵۷ داشته باشه رو نپسندی!

کدوم مظاهر دنیای مدرن غالب شده؟ ارتشی هخامنشی که کت و شلوار میپوشیده و سنگ نگاره اش هست و پادشاهان ساسانی که توی همه نگاره ها چیزی شبیه کراوات میپوشیدن و پادشاه هخامنشی که کفش سه بندی می پوشیده و حقوق و مزایا برای کارگران قائل بودن و چه و چه و چه، کجاشون جعلی و قالب شده هستن؟ شمایی که تو سرتون کردن شیروخورشید نماد سلطنته (در حالی که یکی از ریشه دارترین نمادهای ملی ایرانه) و باید حذف بشه، طبیعیه که هر چیزی با سرچشمه خارج از ایران آب از لب و لوچتون آویزون کنه!

پاسخ:
واقعا از کجای مطالب من بر میاد که عاشق آمریکا و اروپا هستم؟!
آدم شهرت طلب تو وبلاگ می‌نویسه؟! عجیبه؟!

بگذریم. مشکل اصلی شما اینه که مدرنیته رو نمی‌فهمی و در نتیجه نسبت خودت با اون رو هم نمی‌فهمی.
مدرنیته نسبت‌ها رو داره تغییر میده.
غلبه تجربه بر عقل و شهود از ثمرات مدرنیته است.
رشد سرطانی صنعت و بروکراسی اداری، از جنبه‌های اصلی مدرنیته است.

یعنی ما نمیگیم صنعت بد است، یا بروکراسی اداری بد است. بلکه رشد سرطانی این‌ها همانند آنچه در غرب است بد است.

بحث دانشگاه رو هم در مطلب جدیدی که توی وبلاگ ارسال کردم توضیح دادم که فرق دانشگاه مدرن با گندی شاپور را بفهمید.


به صورت جزیی هم اگر بخواهیم به مظاهر دنیای مدرن بپردازیم، باید تک تک بحث کنیم. مثلا باید بریم تاریخ معاصر رو نگاه کنیم ببینیم کت و شلوار و کلاه و کراوات که اومد توی ایران چرا یک برهه چند صد ساله حضور نداشت؟! 
بعدش اینایی که الان من و شلوار و کراوات می‌پوشند، بیشتر شبیه تصاویر کتیبه های تاریخی هستند یا غربی‌ها؟!

اونی که غرب پرست است و وقتی یه چیز غربی می‌بینه آب از لب و لوچه‌ش آویزون میشه احتمالا شما هستید که به هر سختی می خواهید برای نمادهای غربی ریشه در تاریخ ایران پیدا کنید!

من کت و شلوار و کراوات و ... نمی‌پوشم. چون اینا توی‌عرف غربی حساب میشن. هر موقع مردونه با تیپ کوروش و داریوش اومدید تو خیابون، ما هم حمایت می‌کنیم. نه با کت و شلوار و کراوات و این توجیحات سطحی.

شماها عاشق تحجرید! بازگشت به عصر قاجار با مدل حکومتی کره شمالی! مابقی حرفا بهونه است! شماها عاشق غربید ولی چون بالاخره حکومتهای ایدئولوژیک نیاز به دشمن دارن چه دشمنی بهتر از غرب؟ هر موقع اوضاع خراب بشه مثل باقی دوستان چپی جای روسیه و چین، پناهندگی به پاریس و لندن و برلین و واشنگتن و تورنتو در دستور کار قرار میگیره همراه با کراوات قرمز و مصاحبه های هر شبی با آیت الله بی بی سی و سعودی اینترنشنال!

هزاران چیز از جهان باستان و از کشورهای متفاوتی وارد فرهنگ عمومی جهان امروز شده با دنیایی از تغییرات و حتی فواصل طولانی، آیا باید تمامش رو منحصر به همین چند صباح اخیر دونست؟ کفش سه بندی که امروز جزو فشن روزمره و حتی پوشاک ورزشی هست توی سنگ نگاره های تخت جمشید به وضوح قابل دیدنه، حتما اونم چون سالها مردم ایران چیز دیگه پوشیدن و بعدها غربی بهش پرداختن ربطی به ما نداره و اینم اخ و پیفه؟ یه باره بفرمایید چون گنبدهای اسلامی و مسیحی یه شکست تو قسمت اوجشون دارن هیچ ربطی به گنبدهای عصر اشکانی و ساسانی ندارن که اولین گنبدهای جهان بودن! این حجم از وادادگی و دشمنی با ایران رو نمیفهمم واقعا. خدا میدونه ایران چی کارتون کرده که این طور با هر آن چیزی که به ایران مربوطه یا ریشه هاش تو دل خاک و فرهنگ این مملکته این طور عمیق مشکل دارید.

تاریخ نخوندید و نمیخواید هم بخونید! برای همینه که کشورکهای حدکثر 100 ساله اطرافمون کک به تنبونشون افتاده و هر دو روزی یکی از مفاخر و میراث های فرهنگی ما رو به نام خود میکنن و براش فیلم و سریال هم میسازن و تنها واکنش امثال شما چیه؟ تمسخر امثال من! شماها دارید پاس گل به اونی میدید که با کپی برداری حرفه ای و غیرایرانیزه کردن دستاوردهای اصیل ایرانی داره برای خودش هویت میسازه و تاریخ برای خودش جعل میکنه! اون وقت ما خودمون همه چیز داریم و شماها اصرار دارید که نه نداریم و تمامش وارداتیه! بله شکل دگرگون شدش وارداتیه ولی اصلش مال خودمونه و در تلاشید حوزه رو غالب به دانشگاه بکنید مثل زمانی که کمیته و منکرات رو غالب به پلیس و شهربانی کردید. حالا اینکه مسببین فلاکتهای امروز ما همگی خروجی های حوزه و سپاه و حسینیه ارشاد هستن هم که بماند!

پاسخ:
شما به نسبت‌ها توجه ندارید.

یک کتابی هست به نام فرهنگ اسلام در اروپا نوشته زیگرید هونکه.
تو اینترنت بگردی هست.

این کتاب ریشه تمام دستاوردهای دنیای مدرن را در جهان اسلام می‌بیند و سندهای متعدد هم می‌آورد.

اما ما مثل شما همینجوری نمیگیم چون فلان چیز ریشه در اسلام داشته، پس خوبه و به راحتی واردش کنیم و بپذیریم.

جریان اسلامی، دستگاه فکری و فلسفی قدرتمندی دارد و صرفا با اکتفا به چهارتا نقش و نگاره، چیزی را وارد نمی‌کند و نمی‌پذیرد.


اما مطلب بعدی: فرمودید ما خودمون همه چیز داریم و این چیزای وارداتی شکل‌ دگرگون شده‌ی چیزهایی است که داریم.
اما پاسخ:
۱. منظور از ما اگر ایران پیش از اسلام است، چنین حرفی درست نیست. همه چیز نداشتیم. اگر هم داشتیم، چیزهای خیلی کمی به ما رسیده.

۲. اگر منظور ایران از زمان ورود اسلام است، باز هم باید بگویم اگرچه خیلی چیزها داشتیم و به ما هم رسیده اما نقص‌های شدیدی هم داشته.

۳. راجع به تغییر شکل هم باید. عرض کنم که بسیاری از داشته‌های ما مانند غذای گوارا در جهان مدرن تبدیل به مدفوع شده است. ما این مدفوع ها را نمی پذیریم. اگر شما می پذیرید، مشکل خودتان است.



الباقی مطالب شما هم اینقدر سست است که به نظرم اصلا نیازی به پاسخ ندارد. قضاوت با خوانندگان.
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">