تمرین جامعه‌شناسی

یکی از امور مهم در علم فقه، موضوع شناسی است. اگر موضوع شناسی درست صورت نگیرد، فقه دچار بحث‌های بیهوده خواهد شد. البته گاهی اوقات شرایط زمان موضوعات را دچار تغییر می‌کنند و کار را بر فقها سخت یا سهل می‌کنند. به نظرم شرایط زمان ما دو موضوع را به شدت دچار تغییر کرده‌اند، طوری بحث‌های قدیمی فقهی، بی‌فایده شده‌اند.

موضوع اول، بحث ولایت مطلقه و ولایت مقیده است. الان شرایط زمانه طوری شده است که در مقام عمل، ولایت مقیده تفاوت خاصی با ولایت مطلقه ندارد و شما قائل به هرکدام که باشی، شیوه‌ی حکومت میشه همینی که هست.

موضوع دوم هم بحث جهاد ابتدایی و جهاد دفاعی است. الان اوضاع طوری شده که به اسم دفاع، حمله‌ی پیش‌دستانه می‌کنند و در مقام عمل میشه، همه‌ی جهادهای ابتدایی را نوعی جهاد دفاعی دانست و بحث از تفاوت آن‌ها بیهوده است.