تمرین جامعه‌شناسی

سعی می‌کنم به عنوان یک جامعه‌شناس، پدیده‌های اطرافم را تبیین کنم

تمرین جامعه‌شناسی

سعی می‌کنم به عنوان یک جامعه‌شناس، پدیده‌های اطرافم را تبیین کنم

تمرین جامعه‌شناسی

طلبو
دانشجو
اهل مطالعات جامعه‌شناسی
مشتاق شنیدن و دیدن نقد شما

پیوندها

یکی از امور مهم در علم فقه، موضوع شناسی است. اگر موضوع شناسی درست صورت نگیرد، فقه دچار بحث‌های بیهوده خواهد شد. البته گاهی اوقات شرایط زمان موضوعات را دچار تغییر می‌کنند و کار را بر فقها سخت یا سهل می‌کنند. به نظرم شرایط زمان ما دو موضوع را به شدت دچار تغییر کرده‌اند، طوری بحث‌های قدیمی فقهی، بی‌فایده شده‌اند.

موضوع اول، بحث ولایت مطلقه و ولایت مقیده است. الان شرایط زمانه طوری شده است که در مقام عمل، ولایت مقیده تفاوت خاصی با ولایت مطلقه ندارد و شما قائل به هرکدام که باشی، شیوه‌ی حکومت میشه همینی که هست.

 

موضوع دوم هم بحث جهاد ابتدایی و جهاد دفاعی است. الان اوضاع طوری شده که به اسم دفاع، حمله‌ی پیش‌دستانه می‌کنند و در مقام عمل میشه، همه‌ی جهادهای ابتدایی را نوعی جهاد دفاعی دانست و بحث از تفاوت آن‌ها بیهوده است.

 

 

  • Oceanus

امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند:

غَضَبُ‌ الْجَاهِلِ‌ فِی قَوْلِهِ‌ وَ غَضَبُ‌ الْعَاقِلِ‌ فِی فِعْلِهِ‌.

غضب جاهل در حرف او نمایان می‌شود و غضب عاقل در فعل او نمایان می‌شود.

بحارالانوار، ج۱، ص ۱۶۰

 

اگر یک موقعی یک آدم عاقلی را خشمگین کردید، انتظار نداشته باشید برگرده و همونجا چهارتا فحش به شما بده،  بلکه می‌زنه به حساب و بعدا سر یک فرصت مناسب تلافی می‌کنه.

  • Oceanus

از نظر بسیاری از فلاسفه، انسان وقتی به دنیا می‌آید، هنوز استعداد های انسانیش ظاهر نشده‌اند و در ابتدای امر، حیوانی ضعیف بیش نیست. از منظر ملاصدرا اولین نشانه‌های انسان شدن، ادراک کلیات است. مثلا درک مفاهیمی کلی مثل اعداد، مالکیت و جنسیت از نشانه‌های انسان شدن است. مسکویه از باب دیگری وارد می‌شود و ملاک عملی ارایه می‌دهد. از نظر مسکویه، از موقعی که کودک از کار بد، شرم و حیا می‌کند، وارد دنیای انسانیت شده است. این نشانه‌ها را در دختر خودم، در کمی قبل از دو سالگی دیدم که روز به روز قوی‌تر می‌شود. پسر ندارم ولی شنیدم پسرها کمی دیرتر این چیزها را می‌فهمند. علی ای حال، حواستان باشد که از حدود سه سالگی با یک انسان فهیم طرف هستید و جلوی او هر کاری نکنید.

 

راستی، اگر دیدید که یک آدم بزرگ، از کار بد شرم و حیا نمی‌کند یا از درک برخی کلیات عاجز است، بدانید هنوز استعدادهای انسانیش به طور کامل شکوفا نشده است، یا اینکه قبلاً شکوفا شده ولی الان رو به زوال است.

  • Oceanus

 در روایات داریم که افراد منافق، مشورت‌های خوبی می‌دهند و از جهت علمی بخیل نیستند. البته نیت خیر ندارن بلکه این کار رو برای نفوذ انجام می‌دهند.  حالا اگر خواستیم این منافقین رو شناسایی کنیم، باید چه کار کنیم؟ باید به عملشون نگاه کنیم. ببینیم آیا اینقدر که حرف می‌زنند ، عمل هم می‌کنند یا خیر!؟

 

امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:

الْمُؤْمِنُ‌ قَلِیلُ‌ الْکَلاَمِ‌ کَثِیرُ الْعَمَلِ‌ وَ الْمُنَافِقُ‌ کَثِیرُ الْکَلاَمِ‌ قَلِیلُ‌ الْعَمَلِ‌. 

مومن کم حرف می‌زند و زیاد عمل می‌کند، منافق زیاد حرف می‌زند و کم عمل می‌کند.

 

بحار الانوار، ج۱، ص ۱۵۴

 

 

 

  • Oceanus

«باید گفت که آفات انقلاب عمدتاً فرهنگی است و بنیادی‌ترین و سودمند‌ترین شیوهی حفظ و تقویت انقلاب، فعالیت‌های آموزشی و پرورشی است. اگر مردم و مسئولان و دست‌اندرکاران امور و شئون جامعه انقلابی، تعلیم‌وتربیت صحیح و کافی نیابند، هیچ امیدی به دوام و سلامت انقلاب نیست، هر‌چند شخص رهبر و تنی چند از زمامداران و متصدیان امور، از هر جهت صالح و شایسته باشند.»[1]

 

[1] (مصباح یزدی, جامعه و تاریخ از نگاه قرآن, 1390, ص. 393)

  • Oceanus

خوارج عدالتخواه

۳۱
فروردين

یکی از ناراحت‌کننده‌ترین ناسزاهای سیاسی که شنیدم، همین خوارج نامیدن عدالتخواهان بود.

بعد از یک مدتی با خودم گفتم اصلا فرض کنیم عدالتخواه‌ها، خوارج عصر حاضر باشن، اما آیا این رفتاری که بعضی از مسئولین با عدالتخواه‌ها دارند، درست هست یا خیر؟

 

برای پاسخ به این سوال، رفتم مواجهه‌ی امیرالمومنین علیهالسّلام با خوارج رو بررسی کردم و نتیجه‌ش شد یک مقاله. خلاصه‌ی مقاله اینکه حتی اگر فرض کنیم عدالتخواه‌ها خوارج هم باشند، باید رفتار نرم و ملایمی با اونها داشت و نه برخوردهای تند و خشن و اهانت آمیز، چراکه دود این برخوردهای غلط تو چشم خود حکومت میره.

 

این مقاله رو می‌تونید تو لینک زیر مطالعه کنید:

 http://issh.shahed.ac.ir/article_3668.html

 

البته توجه داشته باشید که توی مقاله اسمی از عدالت‌خواه‌ها نیاوردم، و این مقاله صرفا بررسی شیوه‌ی مواجهه‌ی امیرالمومنین (علیه‌السّلام) با خوارج هستش.

  • Oceanus

واقعا نمی‌دونم افزایش حقوق کارگرها تاثیر مثبت یا منفی اقتصادی داره.

اما این رو می‌دونم، حداقل برای مدت کوتاهی زندگی کارگرها رو بهبود میده.

بدون افزایش حقوق، اون جهنمی که برخی از اقتصاددان‌ها مردم رو باهاش می‌ترسونن، نقدا برای کارگران حاضر خواهد بود.

اگر این آدم‌ها حیوان هم باشند، فقط برای زنده ماندن به این افزایش حقوق‌ نیاز دارند.

 

 

 

بابت کم کاری هم عذرخواهم. مسائل اقتصادی وقت فکر کردن و نوشتن برای من نذاشته.

  • Oceanus

این ایام اصلا حال و حوصله‌ی بحث سیاسی ندارم. اصلا حوصله‌ی مطالعه‌ی خبر رو هم ندارم و از اکثر قریب به اتفاق کانا‌ل‌های سیاسی و خبری هم خارج شدم.

ولی این چند روزه یک خبری منتشر شد که نشان از تحول مهمی داشت و اون حضور بانوان در ورزشگاه بود.

به شخصه به دلیل تقید مذهبی مخالف این امر هستم و ما حتی توی خونه‌ی خودمون هم پخش زنده‌ی برخی مسابقات ورزشی مثل فوتبال رو نگاه نمی‌کنیم. (به دلیل فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر جایز نبودن تماشای این مسابقات برای خانم‌ها)

 

البته ممکنه بگید که هزارتا منکر تو این مملکت هست، اینم روش. اما این یکی فرق می‌کنه. چرا فرق می‌کنه؟

چون در دولت‌های گذشته، شخص مقام معظم رهبری و مراجع چندین بار به این مساله به طور مصداقی ورود کردن و این حرکت دولت فعلی، دهن کجی شدیدی به مقام معظم رهبری و مراجع است. نکته‌ی مهم ماجرا اینه که بخش زیادی از حامیان آقای رئیسی، قشر متدین و ولایت‌مدار جامعه هستن و این دهن کجی به ولایت، طرفداران اقای رئیسی رو ناامید می‌کنه.

حتی اگر ناامید هم نشن، تا حدی منزوی خواهند شد. برای مثال از این بعد، دولت فعلی برای هر کاری که بخواهد از ظرفیت مقام ولایت استفاده کند، با تو دهنی شدید مخالفین مواجه خواهد شد. حرف مخالفین این خواهد بود: ولایت ملعبه‌ی دست شما شده است تا به اهداف خودتان برسید، و الا برای خودتان هم ارزشی ندارد.

 

در این مطلب که چند روز بعد از انتخابات نوشتم، پیش‌‌بینی می‌کردم دولت آقای رئیسی با این مشکلات مواجه بشه، اما این حد از ناشی‌گری رو واقعا حدس نمی‌زدم.

 

یکی از کارهایی که برای جلوگیری از این سرمایه‌سوزی می‌تونستن انجام بدن، این بود که بگن این مساله موقتیه و ما به خاطر فشارهای خارجی این کار رو کردیم. اما نه تنها این رو نگفتن، بلکه گفتن ما خودمون اعتقادمون همینه! یعنی مسئولین دولت آقای رئیسی از جمله همین خانم خزعلی، رسما اعلام کردن که ما فکر فاسدی داریم و اینگونه پل‌های پشت سرشون رو هم خراب کردن.

 

این وسط اعتبار و آبروی مراجع هم از بین میره. چون زمان احمدی‌نژاد شدیدا به این مساله ورود کردن. اما الان تقریبا همه‌شون سکوت کردن. با این کار دولت، رسما باب تهمت و توهین به مراجع هم باز میشه.

  • Oceanus

پارسال که دکتری قبول نشدم گفتم بذار امسال بخونم، ان شاء الله قبول بشم.

الان مشغول نظریات مارکس هستم.بعد از گذشت یک قرن، هنوز توصیفات زنده و دقیقی داره. حقیقتا بعضی جاها به این دانشجوهای مارکسیست حق میدم. بعضی از جملاتش مثل چهل حدیث امام خمینی (ره) آدم رو تکون میده. بعضی از توصیفاتش از سرمایه‌داری، متاسفانه توصیف دقیقی از جامعه‌ی ما هم هست.

 

بگذریم. 

 

من قبول دارم حاج قاسم یک قهرمان بزرگ و یک شخصیت مثبت و سازنده برای جهان بوده است ولی متوجه نظریه‌ی اجتماعی حاج قاسم نمیشم. منتظرم این همایش‌ها و تولیدات نظری مربوط به مکتب حاج قاسم تمام بشود تا خروجی آن‌ها را ببینم.

نمیدونم ولی حدس میزنم منظور حضرت اقا از مکتب حاج قاسم یک مکتب فکری جدید نبود. بلکه یک مکتب آموزشی بود. یعنی ایشون یک نمونه‌ی اعلا از کسی بود که میشه ازش الگوبرداری، تبعیت و پیروی کرد:

او نمونه‌ی برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود. ۹۸/۱۰/۱۳

 

 

حالا از اینم بگذریم.

 

 

من اینجا نقد دارم. یک شخصیت نظامی که بخش زیادی از افکار و افعالش به دلیل شغلش پنهان و مخفی بوده است و الان راویان و مفسران فراوانی پیدا کرده است، چگونه می‌تواند یک الگوی خوب و کارآمد باشد؟!

 

 

جمع‌بندی من:

ما یک جامعه‌ی به شدت تهی از اندیشه داریم که اصلا قدرت درک مفاهیم عمیق و دقیق را ندارد.

حاج قاسم یک الگوی ساده و قابل هضم برای این جامعه است که مردم آن را درک کرده‌اند و پذیرفته‌اند.

این الگوی ساده، قابلیت تبلیغ و ترویج هم دارد. چی از این بهتر!؟

این الگو باید به عنوان یک مکتب آموزشی، تبلیغ و ترویج شود.

 

 

به دلیل ابهام در افکار و افعال که بالاتر گفتم،هر کسی هم این وسط بهره‌ی خودش را مبرد. یکی پای گلشیفته فراهانی را باز می‌کند و دیگری او را اهل مذاکره نشان می‌دهد. البته اشکالی ندارد. با همه‌ی اینها، باز هم این مکتب می‌تواند عامل وحدتی برای حفظ جامعه باشد.

یعنی اون ابهامی که اون بالا گفتم، نه تنها بد نیست بلکه خوب هم هست. 

اگر قرار بود افکار و اعمال حاج قاسم روشن شفاف باشه، قطعا الگوی خوبی نمیشد. چون خیلی‌ها قبولش نمی‌کردن.

  • Oceanus

بعضی ها یه جور از متاورس حرف میزنن که آب از دهنشون میچکه.

نمی دونن این تکنولوژیا مال ثروتمندهاست نه همه‌ی مردم.

همین الان تهیه‌ی گوشی اندروید و لپ تاپ معمولی هم برای بسیاری از افراد غیر ممکن شده.

چند میلیون دانش اموز به خاطر مجازی شدن دروس از تحصیل بازموندن چون امکانات لازم رو نداشت.

همین الان کلی تکنولوژی پیشرفته وجود داره که ما روحمون هم ازش خبر نداره.

تنها راه ساختن دنیای مطلوب یا تلاش و کوشش در همین دنیای واقعیه یا راه حل این فیلم.

(فیلمش طنزه، نگید داره کار بد ترویج میکنه)

  • Oceanus